Η πυομήτρα στο σκύλο και στη γάτα
Η ΠΥΟΜΗΤΡΑ ΣΤΟ ΣΚΥΛΟ ΚΑΙ ΣΤΗ  ΓΑΤΑ.
Η πυομήτρα στο σκύλο και στη γάτα.
Η πυομήτρα είναι μια παθολογική κατάσταση κατά την οποία η μήτρα γεμίζει με σηπτικό περιεχόμενο (πύον).

Πρόκειται για μία ταχεία συνήθως στην εξέλιξή της νόσο, που αν δεν τύχει άμεσης επέμβασης το ζώο μπορεί να καταλήξει.

Σε ποια ζώα εμφανίζεται:

Συμβαίνει και στο σκύλο και στη γάτα, με μεγαλύτερη συχνότητα στο πρώτο είδος.

Ηλικία εμφάνισης:

7 χρόνια και άνω, αν και δεν αποκλείεται να το συναντήσουμε και σε ζώα 2-3 χρόνων

Αιτιολογία:

Η αιτιολογία της νόσου δεν είναι πλήρως διευκρινισμένη. Σίγουρα πρωτεύοντα ρόλο διαδραματίζουν οι ορμόνες (οιστρογόνα, προγεστερόνη) οι οποίες επηρεάζουν τη μορφολογία και τη λειτουργία της μήτρας κατά τη διάρκεια των οιστρικών κύκλων. Πιο ειδικά, κατά τον οίστρο (περίοδος) ο τράχηλος της μήτρας ανοίγει, με αποτέλεσμα παθογόνοι μικροοργανισμοί να εισέρχονται στο εσωτερικό της και παραμένουν εκεί όταν ο τράχηλος κλείσει. Το αμυντικό σύστημα της νεαρής μήτρας καταφέρνει τις περισσότερες φορές να τα αντιμετωπίζει και να τα καταστρέφει. Στα μεγαλύτερα ζώα όμως, κατά τη διάρκεια των οιστρικών κύκλων το εσωτερικό στρώμα της μήτρας (ενδομήτριο) με την επίδραση των ορμονών διογκώνεται και ετοιμάζεται για την πιθανή εγκυμοσύνη. Υφίσταται αυτό που ονομάζουμε κυστική υπερπλασία και αν δεν υπάρξει τελικά κυοφορία, δεν επανέρχεται ποτέ στην αρχική του μορφή. Με τα χρόνια, χάνει την αμυντική του ικανότητα και αδυνατεί να αντιμετωπίσει με επιτυχία όλα τα μικρόβια που έχουν εισέλθει στη μήτρα. Το αποτέλεσμα είναι αυτά να πολλαπλασιάζονται και α προκαλούν την ανάπτυξη πυώδους συλλογής μέσα στη μήτρα.

Ποιοι παράγοντες προδιαθέτουν στην εμφάνιση της νόσου:
  • Η χρήση ορμονικών σκευασμάτων (συνθετικά προγεσταγόνα) για την αναστολή του οίστρου
  • Η χρήση οιστρογόνων για τη διακοπή ανεπιθύμητης εγκυμοσύνης
  • Η παρεμπόδιση του ζευγαρώματος (ζώα που δεν έχουν γεννήσει ή έχουν γεννήσει λίγες φορές εμφανίζουν αυξημένο κίνδυνο)

Πότε εμφανίζεται: Περίπου 2 μήνες μετά την λήξη της περιόδου

Συμπτώματα που μπορεί να παρατηρήσουμε:

Η πυομήτρα μπορεί να εκδηλώνεται με δύο μορφές. Την ανοιχτή και την κλειστή. Στην ανοιχτή παρατηρούμε έξοδο δύσοσμου, πυώδους ή πυοαιμορραγικού υγρού από τη γεννητική οδό, ενώ στην κλειστή το υγρό αυτό παραμένει μέσα στη μήτρα με αποτέλεσμα τη διόγκωσή της. Αυτή μπορεί να οδηγήσει στη ρήξη της μήτρας , στη διασπορά σηπτικού περιεχομένου μέσα στην κοιλιά και στην πρόκληση περιτονίτιδας .

Τόσο στην ανοιχτή όσο και στην κλειστή μορφή μπορεί να παρατηρηθούν επιπλέον τα ακόλουθα:
  • Πολυουρία
  • Πολυδιψία
  • Διόγκωση κοιλιάς
  • Ανορεξία
  • Πυρετός
  • Έμετος
  • Κοιλιακός πόνος
  • Αδυναμία στήριξης στα οπίσθια άκρα
  • Διάγνωση:

Υποψία πυομήτρας τίθεται με βάση τα συμπτώματα και τις αιματολογικές εξετάσεις. Οριστική διάγνωση μας δίνουν όμως η ακτινογραφία και πολύ περισσότερο ο υπέρηχος.

Πως αντιμετωπίζεται:

Το χειρουργείο αποτελεί μονόδρομο. Αρχικά ίσως μπορούμε να ελέγξουμε την κατάσταση με χορήγηση αντιβιώσεων ευρέου φάσματος και αγωγή για τα συμπτώματα από το πεπτικό ή/και τους νεφρούς ( οροθεραπεία, αντιεμετικά, γαστροπροστατευτικά). Ωστόσο η οριστική και προτεινόμενη θεραπεία είναι η χειρουργική αφαίρεση της μήτρας μαζί με τις ωοθήκες, γιατί αν η κατάσταση αντιμετωπιστεί με φάρμακα, συνήθως συμβαίνει μόνο προσωρινά και μπορεί να αναζωπυρωθεί με τραγικά για τη ζωή του ζώου αποτελέσματα. Ο ιδιοκτήτης του πάσχοντος πρέπει να γνωρίζει ότι το χειρουργείο για πυομήτρα δεν είναι μια απλή στείρωση, γιατί η μήτρα είναι διογνωμένη με σηπτικό περιεχόμενο, υπεραιμική και εύθριπτη, ενώ παράλληλα οι νεφροί είναι επιβαρυμένοι.

Μέτρα πρόληψης:

Κατ’άρχην να αποφεύγουμε τη χρήση ορμονικών σκευασμάτων για οποιοδήποτε λόγο. Ωστόσο η καλύτερη πρόληψη είναι η στείρωση. Μετά τον πρώτο οίστρο και σε οποιαδήποτε ηλικία, μπορεί να γίνει το χειρουργείο. Όσο πιο νεαρό όμως είναι το ζώο, τόσο καλύτερες και οι προύποθέσεις του χειρουργείου

Αυτό που αξίζει να σημειωθεί και να εντυπωθεί στη συνείδηση μας, είναι ότι και η πυομήτρα αποτελεί μία ασθένεια του πολιτισμού μας. Αν τα ζώα ζευγάρωναν σε κάθε περίοδο όπως συνήθως συμβαίνει στη φύση, δεν θα υφίσταντο σαν πρόβλημα.

Αφού λοιπόν τα έχουμε εντάξει στο σύγχρονο τρόπο ζωής μας, οφείλουμε να τα προστατεύσουμε και από αυτόν τον κίνδυνο και να τα στειρώνουμε εγκαίρως.

Μαρία Ντεβέ, Κτηνίατρος ΑΠΘ